Συνέντευξη του Γενικού Γραμματέα του Συλλόγου στο ΓΙΑΝΝΗ ΔΕΡΒΕΤΖΟΓΛΟΥ στα ΝΕΑ
«Κύριε Κωνσταντίνου, καλησπέρα. Σας καλούμε από το γραφείο συντονισμού μεταμοσχεύσεων στο Ωνάσειο. Θα πρέπει να έρθετε αμέσως από εδώ. Έχουμε μόσχευμα, το οποίο ίσως είναι το κατάλληλο για εσάς».
Ο Ανδρέας Κωνσταντίνου περίμενε 20 μήνες για αυτό το τηλεφώνημα. Δεν ήταν όμως το τυχερό του αυτή την πρώτη φορά. Υπήρχε άλλος ασθενής ο οποίος ήταν πιο κατάλληλος για το μόσχευμα. Το περιστατικό συνέβη την προηγούμενη εβδομάδα και ο 42χρονος που δέχθηκε τελικά την καρδιά ήταν φίλος του. «Χάρηκα πολύ που πήρε ο συγκεκριμένος την καρδιά! Είχαμε γνωριστεί επειδή αντιμετωπίζουμε παρόμοιο πρόβλημα, που απαιτεί όμως την ίδια λύση. Του ευχήθηκα ολόψυχα καλή μεταμόσχευση. Εγώ θα πρέπει να περιμένω» λέει ο κ. Κωνσταντίνου
.
Κάποιος άλλος στη θέση του θα ήταν απογοητευμένος ή και θυμωμένος. Ο Ανδρέας Κωνσταντίνου είναι 36 ετών, παντρεμένος και έχει τρία αγόρια 15, 11 και 9 ετών. Εδώ και περίπου δύο χρόνια έχει μετακομίσει από την Κύπρο στην Ελλάδα με την ελπίδα να βρεθεί μόσχευμα καρδιάς στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, αφού έως τώρα υποστηρίζεται από ειδικό μηχάνημα που έχει πάντα μαζί του.
Η οικονομική κρίση όμως έχει επηρεάσει και τις μεταμοσχεύσεις. Την κατάσταση περιγράφουν με τα πιο μελανά χρώματα τόσο οι άνθρωποι που η ζωή τους κρέμεται από μια κλωστή όσο και ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ). Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ το 2011 έγιναν 185 μεταμοσχεύσεις, το 2013 έγιναν μόνο 147.
Τα προβλήματα. Όπως εξηγεί ο πρόεδρος του ΕΟΜ, καθηγητής χειρουργικής και ειδικός στις μεταμοσχεύσεις Αλκιβιάδης Κωστάκης, η υποχρηματοδότηση του Οργανισμού έχει συνέπεια να μην μπορούν να προγραμματιστούν οι εφημερίες για τον συντονισμό των μεταμοσχεύσεων, σε συνδυασμό με την έλλειψη προσωπικού.
«Ο προϋπολογισμός που μας έδωσε το υπουργείο για το 2013 ήταν 330.000 ευρώ και το 2014 170.000. Εγώ είμαι άμισθος. Οι εφημερίες που κάνουν οι συντονίστριες δεν βγαίνουν» λέει ο κ. Κωστάκης. Αυτή τη στιγμή, συμπληρώνει, υπάρχει μόνο ένας άνθρωπος για να υποδέχεται την πληροφορία ότι υπάρχει οποιοδήποτε μόσχευμα και να κινεί τη διαδικασία συντονισμού της λήψης και της μεταμόσχευσης: θα πρέπει να συντονίσει νοσοκομεία, αεροπλάνα, γιατρούς και ασθενείς που μπορούν να τα δεχθούν. Διαφορετικά τα μοσχεύματα, όσα μπορούν να συντηρηθούν, φεύγουν στο εξωτερικό.
Ενα δεύτερο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχουν κέντρα μεταμοσχεύσεων σε νοσοκομεία, ενώ άλλα λόγω διαφόρων προβλημάτων λειτουργούν μόνο στα χαρτιά. «Ηπαρ και πάγκρεας μεταμοσχεύουν μόνο στη Θεσσαλονίκη, στο Ιπποκράτειο. Μάλιστα τον Δεκέμβριο είχε δοθεί άδεια για να αρχίσουν τη λειτουργία τους κέντρα στο Λαϊκό και στον Ευαγγελισμό (εκτός από τη μονάδα για τους νεφρούς). Από τις 4 Δεκεμβρίου 2013 οπότε και δημοσιεύτηκε η άδεια για τη λειτουργία τους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, θα έπρεπε να λειτουργήσουν. Αλλά δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει καμία μεταμόσχευση παρότι τυπικά λειτουργούν αυτές οι μονάδες» λέει ο πρόεδρος του ΕΟΜ.
Σημειώνει πάντως ότι εάν λειτουργήσουν αυτές οι δύο μονάδες θα γίνει πολύ καλή κατανομή που θα αλλάξει τον χάρτη των μεταμοσχεύσεων στην Ελλάδα και ένα μεγάλο πρόβλημα θα επιλυθεί. Ο ΕΟΜ έχει εισηγηθεί στο υπουργείο Υγείας να δημιουργηθεί και μονάδα μεταμόσχευσης καρδιάς και πνευμόνων στη Θεσσαλονίκη.
Ωστόσο, μεγάλο αγκάθι για τις μεταμοσχεύσεις παραμένει η άρνηση για δωρεά οργάνων. «Η πρώτη φορά που είδαμε ουρές έξω από τα γραφεία του ΕΟΜ ήταν μετά την ψήφιση του νόμου που προβλέπει ότι αν δεν υπάρχει δήλωση για το αντίθετο, τότε αυτοδικαίως θεωρούμαστε δωρητές. Χιλιάδες άνθρωποι προσήλθαν για να κάνουν αρνητική δήλωση» σχολιάζει ο πρόεδρος του ΕΟΜ. Επιπλέον επισημαίνει ότι από τότε μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει καμία σοβαρή προσπάθεια ενημέρωσης του κοινού για αναστροφή του τόσο αρνητικού κλήματος που είχε προκληθεί τότε. Αρα, με τους συγγενείς εγκεφαλικά νεκρών ανθρώπων να μην αποδέχονται να δοθούν τα όργανα, προκαλείται και σοβαρή έλλειψη οργάνων.